มีคนเข้าไปถามใน Quora ว่า Why do some people study a lot and get bad grades and other people without studying get good grades? มีคนตอบ ๑๘ คน คำตอบที่มีคนอ่านมากที่สุด คือเกือบสองหมื่นครั้ง มาจาก Nathaniel Brown ซึ่งเป็นครู และเป็นโปรแกรมเมอร์ บอกว่า ตนเป็นคนในกลุ่มหลัง คือเรียนได้คะแนนดีโดยไม่ต้องขยันเรียน และเมื่อคิดย้อนหลังกลับไป พบความจริงต่อไปนี้

• ตนไม่เรียนโดยท่องจำ แต่เรียนโดยทำความเข้าใจ
• ตนเรียนล่วงหน้าก่อนครูสอน ทำให้เข้าใจง่ายตอนครูสอน ดีกว่าเพื่อนที่เรียนแบบพยายามเรียนไล่ตามครู ทำให้ต้องใช้เวลาเรียนมาก
• ตนทำสิ่งต่างๆ หลากหลายที่บ้าน ที่ไม่เรียกว่าเรียน เช่น อ่านหนังสือ ทำการทดลองที่บ้าน พยายามทำความเข้าใจว่าเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ ทำงานอย่างไร ซึ่งก็คือเรียนจากชีวิตจริง

ตอนนี้ตนเป็นครู ก็พบอย่างเดียวกัน

• นักเรียนมักเรียนเพื่อสอบ ไม่เรียนเพื่อรู้จริง ดังนั้นเมื่อจะเอาความรู้ไปใช้ในสถานการณ์อื่น จึงต้องเรียนใหม่
• นักเรียนบอกว่าใช้เวลาเรียนมาก แต่ใช้เวลากับเรื่องไม่เป็นเรื่อง

ผมขอตอบบ้าง ว่า

• นักเรียนที่มุ่งเรียนแบบรับถ่ายทอดความรู้ เอามาจำ เพื่อตอบข้อสอบ จะต้องใช้ความ พยายามมาก นักเรียนที่เรียนจากการปฏิบัติจริง แล้วไตร่ตรองสะท้อนคิดทำความเข้าใจ หลักการ แล้วเทียบกับตำราหรือทฤษฎี จะเรียนได้ง่าย และไม่ค่อยลืม
• นักเรียนทั่วไปไม่ได้รับการฝึกวิธีเรียนที่ดี ที่เรียนแล้วเกิด การเรียนรู้แบบรู้จริง (mastery learning) เฉพาะบางคนเท่านั้นที่บรรลุ ทำให้เรียนต่อยอดความรู้ได้ง่าย
• นักเรียนที่ฝึก/เรียนรู้ วิธีประเมินผลการเรียนรู้ของตัวเอง เพื่อเรียนให้บรรลุ mastery learning และเพื่อปรับปรุงวิธีเรียนรู้ของตน จะเรียนรู้ได้ง่าย

วิจารณ์ พานิช

๓ ธ.ค. ๕๙