หลังจากผมอ่านทบทวนบทความของอาจารย์ และอ่าน powerpoint ของ ดร.กฤษณพงศ์ แล้ว ผมเห็นด้วยกับแนวคิดของอาจารย์ดังนี้ " การสร้างคนไทย ต้องสร้างผ่านชีวิตจริงของคนไทย เอาความรู้จากภายนอกมาทำให้เป็นความรู้ของเราเอง และต่อยอดยกระดับผ่านกิจการงานและชีวิตของคนไทย ในเชิงระบบ ต้องให้มีสมดุลและ synergy ระหว่าง supply-side กับ demand-side"

" ที่จริงระบบในสังคมทุกระบบ เป็นการสร้างคนไทยทั้งสิ้น จึงเกิดคำถามว่า เวลานี้ระบบต่างๆ ในสังคม สิ่งต่างๆ ที่กำลังเกิดขึ้นในสังคม กำลังพัดพาคนไทยสู่ทางวัฒนาหรือทางหายนะ "

ผมคิดว่าที่คนไทยเข้าสู่ทางหายนะ เป็นเพราะสังคมไทย ไปยึดติดกับกระแสนิยม สร้างคนให้ยึดติดกับการศึกษาขั้นสูงระดับปริญญาตรีขึ้นไป คนไม่จบปริญาตรีกลายเป็นคนชั้นสอง หน่วยงานของราชการรับคนที่จบปริญาตรีขึ้นไป สร้างคนจบปริญาตรีแต่ไม่ได้สร้างงานมารองรับ

ผู้ประกอบการ ( demand-side) ต้องการแรงงานถูกๆ เพราะคิดว่าแรงงานเป็นค่าใช้จ่าย คนที่ได้ค่าจ้างสูงและอยู่ในตำแหน่งบริหารของบริษัทสากล คือคนจำนวน 2 % ของแรงงานไทยทั้งหมด คนเหล่านี้มาจากครอบครัวที่มีฐานะดี รวย หรือมีอำนาจทางสังคม ( ดร. ทศพร บอกว่า เรื่องการศึกษานั้น สังคมไทยอยู่ในสภาพ ๒ : ๙๘ คือคนฐานะดี ๒% บนของสังคม ช่วยลูกหลานของตนได้ โดยส่งเข้าโรงเรียนที่คุณภาพดี แล้วส่งไปเรียนต่างประเทศ แต่อีก ๙๘% ต้องส่งลูกหลานเข้าเรียนโรงเรียนในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งคุณภาพด้อยลงเรื่อยๆ ที่ประชุมเห็นว่า การแก้ไขต้องทำจากภายนอกกระทรวงศึกษาธิการ เป็นสภาพที่ผู้คนหมดหวังต่อกลไกภาครัฐ)

ดังนั้นการสร้างและพัฒนาคนไทยให้มีคุณภาพ จึงขึ้นกับปัจจัยหลายๆส่วน จะโทษระบบการศึกษาอย่างเดียวไม่ได้ ถ้าจะให้โทษต้องโทษทางฝั่ง Demand-side ที่ไม่เห็นคุณค่าของคน คนเป็นทรัพยากรของแผ่นดิน คนไทยมีความสามารถแต่ขาดเวทีและการสนับสนุนจากภาค Demand-side ประกอบกับภาคสังคมที่อ่อนแอ รับเอาวัฒนธรรมของชาติมหาอำนาจ มาเป็นแบบอย่าง ไม่รักษาวัฒนธรรมและความเข้มแข็งของวัฒนธรรมไทยที่บรรพบุรุษได้สร้างไว้ให้ ปรัชญาเศราฐกิจพอเพียง เป็นแนวทางในการพัฒนาคนไทยให้มีความเข้มแข็งและมีภูมิคุ้มกัน จึงควรนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาทำความเข้าใจให้ลึกซึ้ง และสร้างคนไทยให้ได้ 4 เก่ง คือ เก่งคน (การบริหารจัดการคน เริ่มจากการบริหารตัวเอง รู้ทันอารมณ์สามารถบริหารอารมณ์ได้ แล้วจึงสามารถบริหารคนอื่น) เก่งคิด (คิดในทางสร้างสรรค์ แก้ปัญหาให้เป็นโอกาส) เก่งทำงาน (รู้งานและรู้เป้าหมายของงาน) และเก่งในการดำรงค์ชีวิต (ทำให้ชีวิตมีความสุข แบ่งเวลาให้เหมาะสม ) ส่วนการทำให้คนไทยมี 4 เก่งได้อย่างไร จะต้องได้รับการปลูกฝังตั้งแต่เด็ก เริ่มจาก บ้าน วัด โรงเรียน

การเปลี่ยนความคิดของคนในสังคมต้องใช้เวลาอย่างต่ำๆ 2 รุ่น คนรุ่นอาจารย์และรุ่นผมคงเปลี่ยนแปลงได้ยาก ผู้ที่เข้าใจเช่นอาจารย์หรือผม ทำได้แค่จุดประกายและวางพื้นฐาน ผู้ที่จะสนับสนุนและเป็นกำลังในการขับเคลื่อนได้แก่ผู้มีอายุ 45 ปี ลงไปที่ประสบผลสำเร็จเป็นที่ยอมรับของสังคมปัจจุบัน ผู้ที่จะขับเคลื่อนอย่างจริงจังได้แก้คนรุ่นอายุ 25 ปีลงไป และจะเห็นผลกับคนรุ่นลูก