ผมสังเกตว่า การทำงานของหน่วยงานต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งของหน่วยราชการ มักจะทำแบบไม่ต่อเนื่อง คือทำเป็นโครงการ หรือ project ตามงบประมาณ ตามทุนสนับสนุน (grant) หรือตามนโยบายการเมือง หรือนโยบายของผู้บริหาร
การทำงานแบบนี้ มีลักษณะ “ทำตามสั่ง” เป้าหมายคือได้ทำแล้ว จะได้ผลแค่ไหนไม่ใช่เรื่องสำคัญ สภาพเช่นนี้เกิดจากบรรยากาศการบริหารงานแบบอำนาจนิยม หรือควบคุม-สั่งการ คนที่ทำตามสั่งก็จะรายงานว่าได้ทำแล้ว และเกิดผลดีอย่างโน้นอย่างนี้ เพื่อเอาใจนาย
ผลร้ายของโรค project ทำ นอกจากเสียเงินที่พวกเราเสียภาษีให้ไปใช้จ่าย โดยไม่เกิดประโยชน์จริงจัง แล้ว ยังทำลายบ้านเมืองให้ผู้คนตกอยู่ในสภาพคิดสั้น ไม่คิดยาว หรือไม่คิดเลย ตั้งหน้าแต่จะทำตามคำสั่ง หรือตาม project
Project เหล่านี้ บางส่วนเพื่อหาเสียง บางส่วนเพื่อหาเงิน (คือคอรัปชั่น) แต่ส่วนใหญ่เพื่อทั้งสองอย่าง ที่น่าเสียดายคือกลไกตรวจสอบของบ้านเมือง ที่ออกแบบไว้อย่างดี ถูกทำลายไปเกือบหมด ด้วยความฉลาดแกมโกงของอดีตนายกรัฐมนตรีคนหนึ่ง
ที่ทำร้ายบ้านเมืองมากที่สุดคือ ทำลายกลไกทางสติปัญญาของบ้านเมือง เพราะจริงๆ แล้ว ในยุคปัจจุบัน การทำงานพัฒนาบ้านเมือง ต้องทำเป็นโปรแกรมระยะยาว และต้องทำงานแบบซับซ้อน ทำไปปรับปรุงไป การทำงานแบบ project ทำลายศักยภาพเหล่านี้
วิจารณ์ พานิช
๒๔ ก.ย. ๕๖ ปรับปรุง ๑๒ ต.ค. ๕๖