Thaiihdc.org

ผมได้แนวคิดนี้เมื่อวันที่ ๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๘ ในการสัมมนาเรื่อง ยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล สู่การเป็นมหาวิทยาลัยวิจัยระดับโลก ที่แหลมผักเบี้ย จังหวัดเพชรบุรี

เพราะทีมจัดการประชุมเสนอแนวทางอย่างเป็นระบบ คือคิดจากเป้าหมาย ไปสู่การดำเนินการ เชิงกลยุทธ ไปสู่ตัวชี้วัด เรียกว่า Strategic Management

แต่ในทางปฏิบัติ ผมเสนอให้ทำกลับทาง คือทำแบบ KM เอาเรื่องราวความสำเร็จเล็กๆ ตามเป้าหมาย มา ลปรร. กัน โดยวิธีการ SSS (Success Story Sharing) จะช่วยให้ ความรู้ปฏิบัติ (Tacit Knowledge) ว่าด้วยการ ดำเนินการเพื่อเดินไปสู่เป้าหมายการเป็นมหาวิทยาลัยวิจัยระดับโลก ได้รับการยอมรับ และแพร่กระจายไปสู่ ทุกภาคส่วนของมหาวิทยาลัยมหิดล

ความสำเร็จเล็กๆ นี้ จะมีอยู่ทั่วไป ใน(เกือบ)ทุกส่วนงานของมหาวิทยาลัยมหิดล เวที SSS จะช่วยสร้าง ความมั่นใจว่า(เกือบ)ทุกส่วนงานมีศักยภาพ และมีการดำเนินการสู่เป้าหมาย มหาวิทยาลัยวิจัยระดับโลก อยู่แล้ว มากบ้างน้อยบ้างแล้วแต่ส่วนงาน

จะมีการพูดคุยในเวที SSS เพื่อไตร่ตรองสะท้อนคิด (Reflection/ AAR) ว่าจะขยาย SS (Success Story) ที่มีอยู่แล้ว ให้ลงลึกขึ้น กว้างขวางขึ้น เพื่อขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยมหิดลไปสู่เป้าหมายมหาวิทยาลัยวิจัยระดับโลก ได้อย่างไร เพื่อให้แต่ละส่วนงานเลือกหยิบไปดำเนินการ แล้วนำเอา SS มา ลปรร. ใน SSS ต่อไปอีก เพื่อค่อยๆ ขับเคลื่อนทุกส่วนงานของมหาวิทยาลัยมหิดล สู่มหาวิทยาลัยวิจัยระดับโลก

เป็นยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง (change management) ด้วยความรู้ปฏิบัติ ที่ฝังลึกอยู่ใน เรื่องราวของความสำเร็จ เมื่อเอาเรื่องราวความสำเร็จมาเล่า ซักถาม และตีความ ก็จะเกิดการเคลื่อนย้าย ความรู้ฝังลึก (tacit knowledge) สู่ผู้ปฏิบัติในส่วนงานอื่น หรือทีมงานอื่น เปิดโอกาสให้มีการนำความรู้ฝังลึก ไปตีความ และใช้ในส่วนงานอื่น บริบทอื่น ก่อ SS สำหรับนำมาหมุนเกลียวความรู้ผ่านการปฏิบัติต่อเนื่อง ไม่จบสิ้น

ยุทธศาสตร์สร้างการเปลี่ยนแปลงต้องเน้นที่การปฏิบัติ มากกว่าเน้นที่ความคิดหรือทฤษฎี หรือกล่าว ให้มีดุลยภาพ ต้องใช้ทั้งความรู้ปฏิบัติและความรู้ทฤษฎีให้เสริมพลังกัน ตามแนวทางของวงจร SECI

เวที SSS เป็นเครื่องมือจับความรู้ปฏิบัติ และเปิดโอกาสให้มีการขับเคลื่อนความรู้สู่การปฏิบัติ ยกระดับความรู้ และยกระดับผลงาน อย่างไม่มีวันจบสิ้น

วิจารณ์ พานิช

๒๑ มิ.ย. ๕๘

อย่าให้พืชเฉพาะถิ่นของไทยสูญพันธุ์

บทความเรื่อง Act now to save Thailand’s threatened plant species ลงใน นสพ. บางกอกโพสต์ วันที่ ๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๘ ระบุพืชใกล้สูญพันธุ์ในประเทศไทย ๓ ชนิด คือ พลับพลึงธาร (Crinum thaianum) พบเฉพาะที่ระนองและพังงา กับ หม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิด Nepenthes suratensis พบเฉพาะถิ่น ที่สุราษฎร์ธานี และอีกชนิดคือ Cryprocoryne loeiensis (ค้นชื่อไทยไม่พบ) พบเฉพาะถิ่นในแม่น้ำโขงที่ อ. เชียงคาน จ. เลย

พืชเหล่านี้เสี่ยงสูญพันธุ์เพราะการพัฒนาของภาครัฐ แบบรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ดัง ข้อมูลนี้

ผมแปลกใจ ที่คนลุกขึ้นมาโวยเป็นฝรั่ง

นี่คือพืชเฉพาะถิ่น อยู่ในพื้นที่ที่มีระบบนิเวศน์จำเพาะ คือน้ำขึ้นน้ำลงประจำปี มีช่วงน้ำขึ้น และต้นพืชแช่น้ำอยู่นานหลายเดือน สลับกับหน้าแล้งยาว พืชต้องอยู่ในช่วงพัก หากมีการทำลาย ระบบนิเวศน์แบบนั้น พืชชนิดนั้นก็สูญพันธุ์

ผมมองว่า นี่คือโอกาส พัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ คือโอกาสให้ทุนวิจัยขยายพันธุ์ สร้างระบบนิเวศน์จำลอง เพื่ออนุรักษ์ และจำหน่ายพันธุ์ เป็นธุรกิจเชิงนิเวศน์

วิจารณ์ พานิช

๒๘ มิ.ย. ๕๘

ผมได้รับ อีเมล์ ดังต่อไปนี้

เรียน ศาสตราจารย์ นายแพทย์วิจารย์ พานิช ที่เคารพ

ผมชื่อ ปัจจุบันเรียนปริญญาโท สาขาผู้นำทางสังคม ธุรกิจและการเมือง  มหาวิทยาลัย ผมติดตามอ่านผลงานของอาจารย์อย่างสม่ำเสมอใน Goto Know และได้รับประโยชน์ พร้อมทั้งมุมมองใหม่ที่ผมคิดไม่ถึงหลายประเด็น

ช่วงนี้ผมกำลังอ่าน literature review เพื่อทำวิทยานิพนธ์ ผมเกิดข้อสงสัยและคิดวกวนหาคำตอบมาหลายสัปดาห์ แต่ยังไม่มีคำตอบที่แน่นอน ปัญหา คือ ผมจะเขียนสรุปจากสิ่งที่ผมอ่านในบทความต่างๆ อย่างไร ยกตัวอย่างเช่น ผมอ่านบทความชิ้นหนึ่ง สมมติเนื้อหามี 10 หน้า ตั้งแต่หน้า 11-20 แล้วกันนะครับ เมื่ออ่านเสร็จ ผมควรสรุปเป็นย่อความสั้นด้วยความเข้าใจของผม แล้วนำไปเขียน literature review สักประมาณ 10-15 บรรทัด หรือผมควรจะตัดและคัดลอก (แบบไม่โจรกรรมวรรณกรรม) นำมาวางลงในงานผมได้ทันที

ส่วนตัวผมอ่านบทความครบทุกหน้าและสรุปตามที่ผมเข้าใจ แต่เมื่อนำไปให้อาจารย์ที่ปรึกษาพิจารณา ท่านบอกว่าวิธีการที่ผมทำนั้น จะทำให้เสียเวลาเพราะต้องอ่านทุกหน้า ใช้เวลาทำความเข้าใจนาน จึงสรุป จึงแนะนำให้ผมใช้วิธีคัดและนำมาวาง โดยการดัดแปลงข้อความก่อนนำมาใช้เล็กน้อย ตอนนี้ผมจึงสับสนว่า วิธีการแบบใด เหมาะสมหรือจะช่วยพัฒนาองค์ความรู้หรือได้พบข้อค้นพบใหม่จากการตีความ literature review กันแน่ครับ ผมจึงอยากข้อคำชี้เเนะจากผู้รู้เช่นอาจารย์ครับ

ผมติดตามอาจารย์มาหลายปี แต่ไม่เคยคิดว่าวันนี้จะส่งอีเมล์มาหาอาจารย์เลยครับ

ต้องขอรบกวนเวลาอาจารย์เพียงเท่านี้

ขอขอบพระคุณอาจารย์อย่างสูงครับ

ขอแสดงความเคารพอย่างสูง

ผมตอบดังนี้

เรียน ...

ขอบคุณสำหรับการติดตามอ่านบันทึกใน บล็อก และคำถามครับ

คำถามนี้ทำให้ผมได้เรื่องเขียนอีกบันทึกหนึ่ง ว่าด้วยการเขียนบททบทวนวรรณกรรม และการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ที่น่าจะแยกประเด็นเรียนรู้ได้ ๒ ประเด็น คือ (๑) เขียนบททวนวรรณกรรมเพื่ออะไร (๒) เขียนอย่างไร ซึ่งทั้งสองประเด็นเกี่ยวพันกัน คำตอบข้อที่ ๑ จะนำไปสู่คำตอบข้อที่ ๒ ที่แตกต่างกัน

อาจารย์ที่ปรึกษาของคุณคงมีเจตนาต้องการให้คุณเรียนจบเร็วๆ จึงแนะนำเช่นนั้น คือมีเป้าหมายเขียนทบทวนวรรณกรรมเพื่อให้เรียนจบ ได้ปริญญาโท จึงแนะนำให้คัดลอก โดยดัดแปลงเล็กน้อย เพื่อไม่ให้คอมพิวเตอร์ตรวจพบว่ามีการคัดลอก ซึ่งผมคิดว่า ก็ยังเป็นการคัดลอกอยู่ดี และผมยังมองว่า เป็น plagiarism

ในมุมมองของผม การเขียนวิทยานิพนธ์ทั้งเล่ม (รวมทั้งบททบทวนวรรณกรรม) คือเครื่องมือ ของการเรียนรู้ การเรียนรู้คือเป้าหมายที่แท้จริงของการเรียนปริญญาโท (และปริญญาอื่นๆ) ดังนั้น ในขั้นตอนของการเขียนบททบทวนวรรณกรรม จึงควรใช้ฝึกการอ่าน การสรุปความ และการสังเคราะห์ เชื่อมโยงประเด็นโดยอาจารย์ที่ปรึกษาควรช่วยอ่านและ feedback ให้แก่ศิษย์ เพื่อเป็นโค้ชของการฝึกนี้ อาจารย์ที่ไม่ได้ทำส่วนนี้ ผมถือว่าทำหน้าที่ไม่ครบถ้วนหรือบกพร่อง

ดังนั้น คำตอบของผมคือ ที่คุณทำนั้นถูกต้องแล้ว หากมองจากมุมของการฝึกฝนเรียนรู้ของตนเอง ที่อาจารย์ที่ปรึกษาแนะนำนั้นผิด

แต่ยิ่งกว่านั้น คุณควรได้ฝึกเชื่อมโยงสาระจากเอกสารอ้างอิงต่างชิ้น ต่างบทความ สังเคราะห์ เป็นสาระภาพใหญ่ หรืออาจฝึกเปรียบเทียบสาระของต่างชิ้นงาน และทำความเข้าใจที่มาของความ แตกต่างนั้น

คุณควรได้ฝึกตรวจสอบวิธีวิทยาของแต่ละชิ้นงาน ว่ามีความน่าเชื่อถือเพียงใด

การเรียนรู้สูงสุด คือหัดสังเกตวิธีตั้งโจทย์วิจัยของผลงานแต่ละชิ้น ว่าทำไมเขาคิดโจทย์นั้นออก และเขามีวิธีตอบโจทย์นั้นให้น่าเชื่อถืออย่างไร จากข้อมูลหลักฐานและการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้ เขาสรุปอย่างไร มีการสรุปอย่างระมัดระวัง ไม่สรุปเกินข้อมูลหลักฐานอย่างไร และข้อสรุปนั้น เพิ่มเติมความรู้ที่มีอยู่แล้วอย่างไร

มุมมองทั้งหมดของผมนั้น อยู่บนฐานความเชื่อว่า การทำปริญญาโทมีเป้าหมายหลักที่การฝึกฝน ตนเองทางด้านวิชาการ ให้อ่านผลงานวิจัยเป็น จับใจความเป็น ตรวจสอบความน่าเชื่อถือเป็น หาช่องโหว่ของความรู้เป็น และนำไปสู่การฝึกสร้างความรู้ (วิจัย) ด้วยตนเอง ในโครงการเล็กๆ เพื่อตอบคำถามที่มีความสำคัญ และไม่เคยมีใครตอบมาก่อน

ส่วนการได้ปริญญานั้น เป็นเรื่องรอง

จึงนำมาเล่าไว้ เพื่อแสดงจุดยืนหรือความเห็นเรื่อง plagiarism และเรื่องการทำปริญญาโท ของผม

หลังจากผมตอบไปไม่ข้ามวัน ก็ได้รับคำตอบดังนี้

เรียน อาจารย์วิจารณ์ พานิช

ตามที่อาจารย์แนะนำมานั้น ทำให้ผมมีความมั่นใจในการเรียนของผมมากยิ่งขึ้น แต่สิ่งที่ผมควรหลีกเลี่ยง คือ การมีปัญหากับอาจารย์ที่ปรึกษา ถ้าผมไม่ทำตามท่านนั่นคงหมายถึงผลกระทบที่ไม่ดีอาจจะเกิดขึ้นตามมา

ผมสังเกตอีกอย่างเห็นว่า ถึงผมจะอ่านและสรุปวรรณกรรมตามวิธีของผม เมื่อส่งอาจารย์ที่ปรึกษาก็ใช่ว่าท่านจะอ่านทุกคำ และคิดว่าผมคงลอกมาจากที่ใดสักแห่ง ซึ่งในความเป็นจริงผมสรุปจากการอ่านของผม

พอประสบเรื่องนี้ด้วยตนเอง จึงเห็นและเข้าใจปัญหาของผู้ทำลายการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ผู้ทำลายไม่ได้อยู่ที่ตัวผู้เรียนเสียทั้งหมด อยู่ที่ผู้สอนด้วย หรืออาจรวมทั้งวงจร

ผมขอเป็นหนึ่งคนที่จะไม่ทำลายการศึกษาของประเทศนี้ ผมจะทำด้วยวิธีการที่ถูกต้องดังอาจารย์ยืนยันให้กับผมครับ

ขอกราบขอบพระคุณอาจารย์ที่สละเวลาอ่านและตอบอีเมล์ของผม ผมรู้สึกซาบซึ้งใจมากครับ

และจะติดตามผลงานอาจารย์ต่อไปอย่างต่อเนื่อง

ด้วยความเคารพอย่างสูง

วิจารณ์ พานิช

๒๑ พ.ค. ๕๘

โรคกรดไหลย้อน เป็นผลมาจากกรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาที่หลอดอาหาร ซึ่งกรดเหล่านี้มีความเข้มข้นสูงมาก ทำให้เกิดอันตรายต่อหลอดอาหาร และเยื่อบุในหลอดอาหารที่มีความบอบบาง กระทั่งทำให้เกิดการอักเสบตามมาค่ะ

อาการของโรค กรดไหลย้อน แบ่งเป็น 2 ระบบ ดังนี้

1. อาการที่เกิดในหลอดอาหาร ... จะมีอาการเจ็บคอ กลืนลำบาก รู้สึกเหมือนมีก้อนอยู่ในลำคอ แสบลิ้นเรื้อรัง จุกแน่นแถวๆ หน้าอกคล้ายอาหารไม่ย่อย อาการนี้มักจะเป็นมากขึ้นหลังอาหารมื้อหลัก การโน้มตัวไปข้างหน้า การยกของหนักหรือการนอนหงาย ที่สำคัญคือ จะมีอาการแสบหน้าอก เรอเปรี้ยว รู้สึกเหมือนมีกรดซึ่งเป็นน้ำรสเปรี้ยวหรือรสขมไหลย้อนขึ้นมาในปาก ... ภาวะดังกล่าวนี้อาจทำให้เกิดหลอดอาหารอักเสบ ... ถ้าเป็นมากจนเกิดแผลรุนแรง อาจทำให้หลอดอาหารตีบหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงเซลล์ของเยื่อบุอาหารได้ค่ะ

2. อาการนอกหลอดอาหาร ... จะมีเสียงแหบเรื้อรัง มักมีเสียงแหบตอนเช้าหรือมีเสียงผิดปกติไปจากเดิม ไอเรื้อรัง รู้สึกสำลักในเวลากลางคืน หรือในบางรายอาจมีอาการทางระบบหายใจ เช่น หอบหืด หรืออาการเจ็บหน้าอกได้... ดังนั้นหากมีอาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณที่บอกว่ากำลังถูก "โรคกรดไหลย้อน" คุกคาม ค่ะ

• 1. ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน.... เพราะคนอ้วน (ดูที่ค่าBMIนะคะ) จะมีความดันในช่องท้องสูงทำให้ กรดไหลย้อน ได้มากค่ะ
  2. กินแล้วไม่นอนทันที ... ควรกินอาหารมื้อสุดท้ายก่อนนอน ... อย่างน้อย 2-3 ชั่วโมง ถ้าอาการไม่ดีขึ้น...ควรลองเเลื่อนวลาทานอาหารให้เร็วขึ้นคราวละ 1 ชั่วโมง ... เพื่อให้กระเพาะอาหารได้ย่อยทันก่อนถึงเวลาเข้านอน

  3.หลังทานอาหารเสร็จ ถ้าเป็นไปได้ให้เดินเล่นหรือเดินแกว่งแขนสัก 20-30 นาที อย่าเพิ่งนั่งหรือนอน

  4. งดบุหรี่ เพราะการสูบบุหรี่....จะทำให้เกิดกรดมาก ทำให้หูรูดอ่อนแอ ค่ะ
  5. ใส่เสื้อหลวมๆ และไม่ควรใส่เข็มขัดที่รัดแน่นเกินไป .. เพื่อลดแรงกดที่กระเพาะ ... เพราะการสวมเสื้อผ้ารัดแน่นอาจเป็นการกระตุ้นให้กระเพาะหลั่งกรดออกมามาก
  6.ไม่ควรจะนอนออกกำลังกายหรือยกของหนัก ... หลังออกกำลังกาย 
  7. กินอาหารให้ตรงเวลา เคี้ยวให้ละเอียด และไม่ควรงดอาหารมื้อเช้า
  8. งดอาหารมันๆ อาหารทอด อาหารที่ปรุงด้วยหอมหัวใหญ่ดิบ กระเทียม มะเขือเทศ ช็อกโกแลต ถั่ว ลูกอม เนย ไข่ สะระแหน่ รวมทั้งอาหารที่มี รสเผ็ด เปรี้ยวและเค็มจัด เพราะ... มีแก๊สมาก รวมทั้งไม่ควรเติมน้ำส้มสายชูลงในอาหาร เพราะยิ่งจะเพิ่มกรดในกระเพาะอาหาร ควรเปลี่ยนมาทานอาหารที่มีไขมันต่ำ เช่น เนื้อสัตว์ไขมันต่ำ อย่างปลา ไก่และอาหารที่มีเส้นใยมากๆ เช่น ธัญพืช ผัก ผลไม้

  9. ไม่ควรดื่มนมตอนท้องว่าง เพราะนมเป็นอาหารที่ค่อนข้างย่อยยาก กระเพาะจึงต้องหลั่งกรดออกมามากเป็นพิเศษ

  10. รับประทานอาหารแค่พออิ่มหรืออาจแบ่งอาหารเป็นมื้อเล็กๆ ทานน้อยแต่บ่อยได้
  11. หลีกเลี่ยง ชา กาแฟ น้ำอัดลม เบียร์ สุรา โซดา ... เนื่องจากมีแก๊สที่ทำให้ปริมาตรกระเพาะอาหารเพิ่มขึ้น ... ส่วนเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นั้น ... จะไปกระตุ้นให้กล้ามเนื้อหูรูดหลอดอาหารเปิดออกและปล่อยให้กรดจากกระเพาะอาหารขึ้นมาที่หลอดอาหารได้สะดวกขึ้น

  12.ไม่เคี้ยวหมากฝรั่งมากเกินไป เพราะการเคี้ยวหมากฝรั่ง...มีส่วนเพิ่มการหลั่งน้ำลาย ทำให้กลืนน้ำลายลงไปมากขึ้น และเพิ่มการกลืนลมลงไปในท้อง
  13. เลี่ยงการนอนตะแคงขวา เพราะ ท่านี้จะทำให้กระเพาะอยู่เหนือหลอดอาหารอาจทำให้อาการกำเริบได้ 
  14. นอนยกหัว ให้สูงประมาณ 6-10 นิ้ว โดยอาจนอนบนหมอน 2 ใบ เพื่อไม่ให้กรดไหลเอ่อขึ้นมาที่คอ

  15. หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ .... พักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียด เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง

  (ขอบคุณข้อมูลจากhttp://siamhealth.net/public_html/Disease/GI/reflu... http://health.kapook.com/view85.html ... th.wikipedia.org/wiki/โรคกรดไหลย้อน )

  
  

ขณะเดียวกัน การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิต จะให้ผลดีมากเช่นกัน ซึ่งผู้ป่วย กรดไหลย้อน ควรปฏิบัติดังนี้

สรุปได้ว่า ... โรคกระเพาะ(Peptic Ulcer)เกิดจาก..มีแผลในกระเพาะอาหาร หรือลำไส้เล็กส่วนต้นหรือ กระเพาะอาหารมีกรดมากขึ้นหรือ เยื่อบุกระเพาะอาหารถูกทำลาย ... มีการอักเสบของเยื่อกระเพาะอาหาร ... ส่วน โรคกรดไหลย้อน คือ ภาวะที่กรดไหลย้อนจากกระเพาะอาหารไปยัง หลอดอาหาร ... ทำให้เกิดอาการเจ็บแน่นหน้าอก หรือแสบหน้าอก ...โรคกรดไหลย้อน หรือ GERD (เกิร์ด) ได้แจ้ง "เกิด" จนกลายเป็นโรค Hot-Hit ไปแล้วในปัจจุบันนี้นะคะและโรคกรดไหลย้อน ..จะมีอาการท้องอืดท้องเฟ้อร่วมด้วยคล้ายๆ กับอาการของโรคกระเพาะ ... จึงทำให้คนส่วนใหญ่มักจะเหมารวมว่า ตนเองอาจจะเป็นโรคกระเพาะอาหาร และไปซื้อยาเคลือบแผลในกระเพาะอาหารมารับประทานเอง ... ทำให้การรักษาไม่ตรงจุดนะคะ ... ระยะหลังมานี้จึงพบ โรคกรดไหลย้อน เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ค่ะ ... แต่สามารถรักษาให้หายได้ทั้ง 2 โรค โดย การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิต ทั้ง 15 ข้อที่กล่าวมาข้างต้น จะให้ผลดีมากนะคะ ความทุกข์ทรมานลดลง มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและประสิทธิภาพการทำงานที่ดีนะคะ สมกับคำที่ว่า “อโรคยา ปรมาลาภา”... การไม่มีโรค เป็นลาภอันประเสริฐ" ซึ่งจะมีได้... ต้อง "ดูแลสุขภาพที่ดี" ร่วมไปกับ.. "การสร้างเสริมสุขภาพที่ถูกต้อง"นะคะ

ขอบคุณค่ะ

26 มิ.ย.2558