ครูเพื่อศิษย์สร้างห้องเรียนกลับทาง : 2. ห้องเรียนกลับทางเป็นอย่างไร
หนังสือ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day บทที่ ๒ เล่าสิ่งที่เกิดขึ้นในห้องเรียนของผู้เขียนหนังสือท่านหนึ่ง คือ Aaron Sams ในวิชาเคมีสำหรับนักเรียน AP (โครงการเรียนล่วงหน้า - Advance Placement Program)
เขาบอกว่าต้องฝึกวิธีดูวิดีโอที่บ้านอย่างได้ผลดี ให้แก่เด็ก เริ่มตั้งแต่แนะนำให้ขจัดสิ่งรบกวนสมาธิ ได้แก่ปิดโทรศัทพ์ ไอพ็อด ทีวี และตัวรบกวนอื่นๆ แนะนำให้เด็กรู้จักหยุดวิดีโอ หรือดูบางตอนซ้ำ บอกเด็กว่า โดยการดูวิดีโอ เด็กสามารถ “หยุด” และ “กรอกลับ” ครูได้ แนะนำให้กดปุ่มหยุด เพื่อจดบันทึกประเด็นสำคัญหรือคำถาม แนะนำให้ไปศึกษา วิธีจดบันทึกแบบ Cornell สำหรับนำมาใช้
ตอนกลางคืนนักเรียนทุกคนได้ดูวิดีทัศน์สาระวิชาที่จะเรียนในวันรุ่งขึ้น พร้อมทั้งจดประเด็นสำคัญ จดคำถาม หรือส่วนที่ไม่เข้าใจ
ชั้นเรียนในโรงเรียนนี้ให้เวลาคาบละ ๙๕ นาที
เริ่มด้วยการใช้เวลาสั้นๆ ทบทวนวิดีทัศน์ และตอบคำถามสิ่งที่ไม่เข้าใจหลังดูวิดีทัศน์ ซึ่งจะช่วยให้ครูได้แก้ไขความเข้าใจผิดของนักเรียนบางคน หรือถ้าเด็กทั้งชั้นเข้าใจผิดก็แสดงว่าวิดีทัศน์มีข้อบกพร่อง ครูจะได้แก้ไข
หลังจากนั้น ครูมอบงานให้ทำ โดยอาจเป็น lab, หรือเป็นกิจกรรมค้นคว้า, โครงงานหรือกิจกรรมแก้ปัญหา, หรือการทดสอบ ตามปกติจะมีเวลาทำหลายกิจกรรมข้างต้น
เขายังคงให้คะแนนจากการทดสอบ เช่นเดียวกับการสอนแบบเดิม
บทบาทของครูเปลี่ยนไปจากเดิมอย่างสิ้นเชิง คือไม่ใช่ผู้ถ่ายทอดความรู้ แต่ทำบทบาทไปทางเป็นติวเตอร์ ซึ่งผมเรียกว่าเป็นโค้ช หรือเป็นผู้จุดประกาย โดยการตั้งคำถามยุแหย่ให้เด็กคิด สร้างความสนุกสนานในการเรียน และเป็นผู้อำนวยความสดวกในการเรียน
เวลาของครูจะใช้สำหรับมีปฏิสัมพันธ์สองทางกับศิษย์ ทำให้เด็กที่เรียนช้าหรือหัวช้าได้รับการเอาใจใส่ ครูจะไม่ยืนอยู่หน้ากระดานดำที่หน้าชั้นอีกต่อไป แต่จะเดินไปเดินมาในชั้น เพื่อช่วยเหลือลูกศิษย์ที่มีปัญหาการเรียน
กิจกรรมและเวลาที่ใช้ เปรียบเทียบระหว่างห้องเรียนแบบเดิม กับห้องเรียนกลับทาง แสดงในตารางข้างล่าง
|
ห้องเรียนแบบเดิม |
ห้องเรียนกลับทาง |
|
กิจกรรม warm-up 5 นาที |
กิจกรรม warm-up 5 นาที |
|
ทบทวนการบ้านของคืนก่อน 20 นาที |
ถาม-ตอบ เรื่องวิดีทัศน์ 10 นาที |
|
บรรยายเนื้อวิชาใหม่ 30 – 45 นาที |
กิจกรรมเรียนรู้ที่ครูมอบหมายหรือ นร. คิดเอง หรือ lab 75 นาที |
|
กิจกรรมเรียนรู้ที่ครูมอบหมายหรือ นร. คิดเอง หรือ lab 20 - 35 นาที |
|
ในห้องเรียน ครู Aaron Sams จะเริ่มเวลา 75 นาทีสำหรับทำกิจกรรมเรียนรู้ด้วยตนเอง ในการแนะนำวิธีทำแบบฝึกหัด หรือทำร่วมกัน 2-3 ข้อ แล้วปล่อยให้นักเรียนทำเอง แนะนำวิธีใช้คู่มือเฉลยคำตอบแบบฝึกหัด เป็นต้น ครูจะเน้นช่วยให้นักเรียนเข้าใจหลักการ ไม่ใช่ท่องจำ หัวใจคือครูเน้นทำหน้าที่ช่วยแนะนำการเรียนของเด็ก ไม่ใช่ทำหน้าที่ถ่ายทอดความรู้ ครูเปลี่ยนจากบทบาทปฏิสัมพันธ์กับนักเรียนทั้งชั้น เป็นมีปฏิสัมพันธ์กับนักเรียนเป็นรายคน
วิจารณ์ พานิช
๑ ก.ย. ๕๕
