คำนำหนังสือ การสร้างการเรียนรู้สู่ศตวรรษที่ ๒๑
คำนำ
หนังสือ การสร้างการเรียนรู้สู่ศตวรรษที่ ๒๑
........................
หนังสือเล่มนี้ถอดจากคำบรรยายในเวลา ๑ ชั่วโมง แก่ครูในโครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงสู่สถานศึกษา ที่มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพื่อเชื่อมโยงการเรียนรู้เพื่อวางรากฐานการดำเนินชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เข้ากับหลักการเรียนรู้แนวใหม่ หรือการเรียนรู้แห่งศตวรรษที่ ๒๑ ซึ่งเมื่อจบการบรรยายแล้ว คุณปิยาภรณ์ มัณฑะจิตร ผู้จัดการมูลนิธิสยามกัมมาจล บอกผมทันทีว่า ต้องถอดคำบรรยายออกพิมพ์เผยแพร่ เธอบอกว่า เป็นการบรรยายหลักการของการปฏิรูปการเรียนรู้ที่ชัดเจน ในเวลาอันสั้น ควรเผยแพร่อย่างกว้างขวาง
เนื่องจากการบรรยายครั้งนั้น เน้นการพูดกับครู เน้นบทบาทของครูเป็นหลัก หนังสือเล่มนี้จึงพุ่งเป้าไปที่การเปลี่ยนกระบวนทัศน์ และเปลี่ยนบทบาทของครู เป็นหลัก
ในหน้า ๒๙ - ๓๓ กล่าวถึงสาระสำคัญ ๗ ประการของการสอนที่ดีในหนังสือ How Learning Works นั้น บัดนี้ มูลนิธิสยามกัมมาจลได้นำสาระการตีความหนังสือเล่มนี้ พิมพ์เป็นหนังสืออีกเล่มหนึ่ง ชื่อ การเรียนรู้เกิดขึ้นอย่างไร สามารถ ดาวน์โหลดฟรีได้ที่http://www.scbfoundation.com/news_publish_detail.php?cat_id=6&nid=880
ที่จริงเรื่องการสร้างการเรียนรู้ให้เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของคนยุคใหม่นั้น ยังจะต้องมีการขับเคลื่อนเปลี่ยนแปลงต่อเนื่องไปอย่างไม่หยุดยั้ง สาระในหนังสือเล่มนี้ไม่สมบูรณ์ครบถ้วนในตัวเอง แต่น่าจะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดี ที่ผู้เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้จะได้นำไปตีความต่อ และนำไปปฏิบัติหรือทดลองใช้ ให้เหมาะสมต่อแต่ละสภาพแวดล้อมของนักเรียน โรงเรียน และสังคม อันจะนำไปสู่การเรียนรู้ และค้นพบวิธีใหม่ๆ ว่าด้วยวิธีจัดการเรียนรู้ที่ยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา ที่ดีกว่าผลสัมฤทธิ์ในปัจจุบันอย่างมากมาย
การเรียนรู้แห่งศตวรรษที่ ๒๑ นั้น หลายส่วนแตกต่างแบบตรงกันข้าม กับการเรียนรู้ในรูปแบบเดิมๆ ที่เราคุ้นเคย โดยตัวการที่สำคัญที่สุดคือการเปลี่ยนแปลงของสิ่งต่างๆ อย่างรวดเร็วและพลิกผัน รวมทั้งชุดความรู้ที่เคยเป็นความจริงและใช้ได้ผล ก็จะหมดสภาพไป มีความรู้ชุดใหม่ขึ้นมาแทนที่ เป้าหมายหลักของการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑ จึงไม่ใช่ตัวเนื้อหรือสาระความรู้ แต่เป็นการฝึกฝนทักษะ (และฉันทะ) ของการเรียนรู้ ต่อเนื่องตลอดชีวิต
ผมขอขอบคุณคณะผู้จัดทำหนังสือเล่มนี้ออกเผยแพร่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คุณศศินี ลิ้มพงษ์ และคุณสุจินดา งามวุฒิพร บรรณาธิการ รวมทั้งคุณปิยาภรณ์ มัณฑะจิตร ผู้ริเริ่มให้จัดทำหนังสือเล่มนี้ คุณงามความดีและบุญกุศลจากผลงานชิ้นนี้ ขอยกให้แก่ท่านทั้งสามนี้ทั้งหมด และหากท่านผู้อ่านท่านใดอ่านแล้วนำไปปฏิบัติจนเกิดผลดีต่อนักเรียนนักศึกษา ก็ขอให้ได้รับบุญกุศลยิ่งใหญ่ คือเกิดความสุข ความชุ่มชื่นหัวใจ จากการทำความดีนี้ ผมเชื่อว่าสะเก็ดเล็กๆ ของบุญกุศลเหล่านี้สามารถรวมพลังกัน สร้างคุณค่ายิ่งใหญ่ต่อการเปลี่ยนแปลงวงการศึกษาไทยได้
วิจารณ์ พานิช
............................
download หนังสือได้ ที่นี่